سلامت دهان و دندان ها تا میزان زیادی به عنوان یکی از مهمترین جنبه های سلامت عمومی تلقی می شود. با این حال، شاید به همان اندازه هم ترس از دندانپزشکی شایع باشد. این ترس شایع می تواند ناشی از احساسات متعددی باشد که به نگرانی در مورد سلامت دهان شما و همچنین تجربیات بد احتمالی مربوط شود که شما ممکن است طی مراجعه به دندانپزشک در دوران کودکی یا نوجوانی برای شما پیش آمده باشد.

اما برای برخی افراد، چنین ترسی می تواند به شکل دنتوفوبیا dentophobia (ترس از دندانپزشکی) ظاهر شود. مانند ترس های دیگر، این ترس تحت عنوان ترس شدید یا غیر منطقی نسبت به اشیاء، موقعیت ها، یا افراد تعریف می شود- در این حالت، دنتوفوبیا ترس شدید از مراجعه به دندانپزشک است.

با توجه به اهمیتی که مراقبت از دهان و دندان ها برای سلامت عمومی شما دارد، ترس از دندانپزشک نباید مانع مراجعه شما به دندانپزشک برای انجام معاینات و پاکسازی های منظم دندان ها شود. با این حال، برای همه افراد آسان نیست که فقط به دندانپزشک مراجعه کنند. در این مقاله ما به بیان علل بنیادی احتمالی و نیز درمان ها و مکانیزم هایی برای فائق آمدن بر این ترس خواهیم پرداخت که می توانند نکات ابتدایی برای کمک به شما برای مبارزه با ترس از دندانپزشک باشند.

ترس یا فوبیا دندانپزشکی

ترس ها یا فوبیاها اغلب به جای هم مورد استفاده قرار می گیرند، اما این دو حالت ذهنی تفاوت های مشخصی با یکدیگر دارند. ترس می تواند یک نفرت شدید باشد که ممکن است باعث اجتناب شود، اما الزاماً چیزی نیست که شما در مورد آن فکر کنید تا زمانی که چیزی که از آن می ترسید خود را نشان دهد.

از سوی دیگر، فوبیا خیلی قوی تر از ترس است. فوبیاها نوعی اختلال اضطرابی محسوب می شوند، و به عنوان عامل پریشانی شدید و اجتناب شناخته شده اند- تا حدی که، در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد می کنند. مشخصه ویژه دیگر فوبیا این است که چیزی نیست که در واقعیت به شما آسیب برساند، اما نمی توانید احساس کنید که این اتفاق نخواهد افتاد.

وقتی این تعریف در زمینه مراجعه به دندانپزشک استفاده می شود، ترس داشتن به این معنا است که شما مراجعه به دندانپزشکی را دوست ندارید، و تا زمانی که ضروری نباشد قرار ملاقات خود با دندانپزشک را به تعویق می اندازید. ممکن است شما از احساس و صداهای ابزارهایی متنفر باشید که در طول پاکسازی دندان ها و فرایندهای دیگر استفاده می شوند، اما به هر حال آنها را تحمل می کنید.

در مقایسه، دنتوفوبیا می تواند چنان ترس شدیدی ایجاد کند که شما به طور کلی از رفتن به دندانپزشکی اجتناب نمایید. حتی تنها حرف زدن یا فکر کردن به دندانپزشک نیز ممکن است اضطراب آور باشد. کابوس ها و حملات وحشت زدگی نیز ممکن است اتفاق بیفتند.

علل و درمان هایی که برای ترس از دندانپزشک و دنتوفوبیا وجود دارند ممکن است شبیه یکدیگر باشند. با این حال، ممکن است تلاش برای مقابله با فوبیای شدید دندانپزشک زمان بیشتری نیاز داشته باشد.

علل دنتوفوبیا یا ترس از دندانپزشکی

ترس از دندانپزشک معمولاً در نتیجه تجربیات منفی در گذشته بوجود می آید. ممکن است شما به عنوان یک کودک از دندانپزشک ترسیده باشید، و با بزرگ شدنتان نیز این احساسات با شما همراه بوده اند. برخی افراد از صداهای ابزارهایی می ترسند که دندانپزشک برای پاکسازی یا معاینات دندانی استفاده می کند، بنابراین فکر کردن به آنها هم می تواند هراس انگیز باشد.

طبق تعریف، فوبیا نوعی ترس شدید است. این ممکن است به تجربه های منفی در گذشته نیز ربط داشته باشد. شاشد شما درد، ناراحتی، یا کمبود همدلی را در مطب دندانپزشک تجربه کرده باشید و این باعث شده است در آینده انزجار قابل توجهی از دیدن هر دندانپزشک دیگری در شما بوجود بیاید. بر اساس منابع معتبر تخمین زده شده است که 7/2 درصد از زنان، و 6/4 درصد از مردان دچار دنتو فوبیا هستند.

جدا از ترس ها و فوبیاهایی که ممکن است با تجربیات گذشته گره خورده باشند، این امکان وجود دارد که فرد ترس از دندانپزشک را به دلیل نگرانی هایی تجربه کند که در مورد سلامت دهان خود دارد. شاید شما دندان درد یا خونریزی لثه داشته باشید، یا شاید چندین ماه یا چندین سال است که به دندانپزشک مراجعه نکرده اید و از شنیدن خبرهای بد هراس دارید.

هر یک از این نگرانی ها می تواند باعث شود شما از مراجعه به دندانپزشک خودداری کنید.

درمان های ترس از دندانپزشکی

ترس های خفیف از دیدن دندانپزشک، به جای پرهیز از مراجعه به دندانپزشک، با انجام آن بهتر درمان می شوند. در مورد انجام اقدامات گسترده و پیچیده دندانپزشکی، می توانید از دندانپزشک بخواهید برای شما آرام بخش تجویز کند تا در طول فرایند بیدار نباشید. گرچه این اقدام در همه مطب های دندانپزشکی رایج نیست، اما ممکن است شما بتوانید دندانپزشکی پیدا کنید که بتواند درخواست شما برای استفاده از آرام بخش ها را برآورده سازد.

با این حال، اگر فوبیای واقعی داشته باشید، عمل رفتن به دندانپزشک خیلی دشوارتر از حرف زدن در مورد انجام آن است. مانند فوبیاهای دیگر، دنتو فوبیا ممکن است به یک اختلال اضطرابی مربوط باشد، که ممکن است به ترکیبی از درمان ها و داروها نیاز داشته باشد.

درمان از طریق مواجهه

درمان از طریق مواجهه، نوعی روان درمانی است، و از جمله مؤثرترین راهکارها برای دنتو فوبیا است، زیرا شامل مراجعه تدریجی به دندانپزشک است.

شما باید روند درمان را با مراجعه به دندانپزشک بدون نشستن واقعی برای ویزیت آغاز کنید. سپس، به تدریج می توانید مراجعات خود را با معاینات جزئی، تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس، و پاکسازی تا زمانی که شما راحت باشید تا یک جلسه کامل طول بکشد.

داروها

داروها به تنهایی نمی توانند دنتو فوبیا را درمان کنند. با این حال، وقتی شما در حال کار کردن روی درمان از طریق مواجهه هستید، انواع خاصی از داروهای ضد اضطراب می توانند علائم را کاهش دهند. علاوه بر این می توانند برخی از علائم فیزیکی فوبیا، مانند فشار خون بالا را کاهش دهند.

نکاتی برای کمک به آرام ماندن

خواه شما برای روبرو شدن با ترس هایتان آمادگی داشته باشید، یا برای درمان از طریق مواجهه آماده می شوید تا به تدریج به دندانپزشک مراجعه کنید، نکات زیر می توانند کمک کنند در طول مراجعه آرام باقی بمانید:

• زمانی به مطب مراجعه کنید که خیلی شلوغ نباشد، مثلاً صبح. هم افراد کمتری آنجا خواهند بود، هم ابزارهای کمتری صدا تولید می کنند که می توانند موجب بروز اضطراب شوند. علاوه بر این، هر چه زمان انتظار شما در مطب برای ملاقات با دندانپزشک طولانی تر شود، بهتر خواهد بود.
• با خود هدفن و موزیک پلیر یا گوش بند همراه داشته باشید تا به آرام کردن شما کمک کنند.
• از یک دوست یا کسی که دوستش دارید بخواهید در طول مراجعه همراه شما باشد.
• نفس عمیق کشیدن را تمرین کنید و دیگر درمان های دارویی را برای آرام کردن اعصاب خود امتحان کنید.
• بیش از هر چیز دیگری، بدانید که در هر لحظه ای از ملاقات با دندانپزشک، اگر استراحت نیاز داشتید، مشکلی نیست. می توانید یک علامت با دندانپزشک خود مشخص کنید تا بداند چه زمانی باید دست از کار بکشد. هر وقت توانستید می توانید درمان را ادامه دهید، یا روز دیگری، وقتی احساس بهتری داشتید، باز گردید.

نکته پایانی

سلامت دهانی شما جنبه مهمی از سلامت عمومی شماست. اگر فرد ترس یا فوبیای شدید داشته باشد، این حقیقت به تنهایی ممکن است برای راضی کردن او برای مراجعه به دندانپزشک کافی نباشد. همزمان، پرهیز مداوم تنها باعث خواهد شد ترس از دندانپزشک بدتر هم شود. راهکارهای متعددی برای فائق آمدن بر این ترس وجود دارند. مهم است دندانپزشک خود را آگاه کنید تا با شما همکاری کند. زمان می برد، اما امکان پیشرفت وجود دارد تا جایی که دیگر این ترس مانع بهره مند شدن شما از مراقبت های دهان و دندانی که نیاز دارید نخواهد شد.