اجزا اصلی تشکیل دهنده دندان

دندان از چهار لایه اصلی تشکیل شده است: مینا، عاج، سمنتوم که بافت‌های سخت هستند و پالپ که بافت نرم شامل عصب و رگ‌های خونی و بافت پیوندی می‌باشد. در اینجا با بخش‌های مختلف دندان انواع مختلف آن آشنا می‌شوید.

 

 ساختار دندان به صورت ساده در تصویر بالا نشان داده شده است. بخش سفید رنگ بالای دندان که شامل مینا، عاج و بخشی از پالپ می باشد تاج نام دارد و به بخشی از آن که پایینتر از مرز لثه است، ریشه گفته میشود.

• مینا: بافت سخت کلسیتی سفید رنگی است که سطح دندان را می‌پوشاند و از آن محافظت می‌کند. از آنجایی که مینای دندان هیچ سلول زنده ‌ای ندارد، در صورت ساییدگی و پوسیدگی نمی‌تواند خود را ترمیم نماید. در چنین شرایطی تنها دندانپزشک می‌تواند با استفاده از مواد مخصوص دندانپزشکی مینای آسیب‌ دیده را درمان نماید.
• عاج: لایه زرد رنگی زیر سمنتوم و مینای دندان، عاج نام دارد. عاج حاوی توبولهای میکروسکپی ( مجاری توخالی کوچک) است. هنگامی که لایه محافظ عاج یعنی مینا از بین می‌رود، سرما، گرما، اسید و غذاهای چسبناک از طریق توبولها می‌توانند عصب‌های داخل دندان را تحریک کرده و باعث حساسیت دندان شوند.
• سمنتوم: بافت پیوندی سختی است که سطح ریشه دندان را می‌پوشاند و آن را به رباط پریودنتال متصل می‌کند.
• رباط پریودنتال : رشته‌ های کلاژنی بافت پیوندی هستند که ریشه را به حفره ای که دندان در آن قرار دارد متصل نگه می‌دارند.
• پالپ: در مرکز دندان محفظه ‌ای به نام پالپ قرار دارد که حاوی بافت همبند، رگ‌های خونی و عصب می‌باشد.
• تاج: بخش سفید رنگ دندان که بیرون از لثه قرار گرفته است، تاج نام دارد.
• ریشه: بخشی از دندان که زیر لثه و در داخل استخوان فک قرار دارد، ریشه خوانده میشود.
• استخوان فک: استخوان فک یا آلوئولار بخشی از فک است که ریشه ‌های دندان را احاطه می‌کند.
• مرز لثه: مرز لثه به ناحیه ‌ای گفته می‌شود که لثه و دندان به هم متصل می‌شوند. در صورتی که بهداشت دهان را خوب رعایت نکنید، باکتری‌ها و پلاک در مرز لثه تجمع یافته و باعث بیماری لثه می‌شوند.

  انواع دندان به ترتیب از راست به چپ تصویر: آسیاب بزرگ (مولر)، آسیاب کوچک (پره مولر)، نیش، پیشین یا یا جلویی

 

انواع دندان

– دندانهای جلوئی یا پیشین: چهار دندان جلوئی تیز بوده و برای بریدن غذا استفاده می‌شود. دندانهای جلویی خود به دو گروه دندانهای جلویی وسطی (مرکزی) و دندانهای جلویی کناری دسته بندی میشوند.

– دندان‌های نیش: دندان‌های نیش به دندان‌های مجاور دندانهای جلوئی گفته می‌شود که نوک آنها کمی تیز بوده و برای گرفتن غذا و بریدن آن استفاده می‌شوند.

– دندانهای آسیاب کوچک یا پره مولر: این دندان‌ها در مجاور دندان‌های نیش قرارداشته و حاوی دو کاسپ یا برجستگی در سطح جونده هستند. این دندان‌ها برای له کردن و بریدن غذا استفاده می‌شوند.

– دندانهای آسیاب بزرگ یا مولر: این دندان‌ها که در انتهای دهان قرار دارند، برای جویدن و آسیاب کردن غذا استفاده می‌شوند. در سطح جونده دندانهای آسیاب بزرگ چند کاسپ وجود دارد که به این فرآیند کمک می‌کند.