از بین رفتن دندان و روش های جلوگیری از آن
همانطور که از نام آن بر می آید، دندان از دست رفته (مرده) دیگر زنده نیست، اما اگر به موقع درمان شود می تواند عملکرد خود داخل دهان را ادامه دهد. اگر فکر می کنید یکی از دندان های شما از دست رفته است، پیشنهاد می کنیم کمتر از 5 دقیقه زمان بگذارید و این مقاله را مطالعه نمایید تا راجع به آن کمی اطلاعات کسب نمایید.
دندان از دست رفته چیست؟
دندان سالم متشکل از سه لایه است: مینا، عاج، و پالپ، که از اعصاب و عروق خونی درست شده است. دندانی مرده و از دست رفته تلقی می شود که خونرسانی به آن قطع شده باشد، که قطعاً موجب مردن پالپ آن می شود. دندان از دست رفته که تحت عناوین دیگری مانند پالپ نکروتیک، دندان غیر زنده، یا دندان بدون پالپ نیز شناخته می شود، حاوی هیچ عصب زنده ای نیست.
متأسفانه، علیرغم از دست رفتن، این نوع دندان ها می توانند عفونی شوند و منجر به بروز مشکلات جدی برای دیگر دندان ها شوند. به همین دلیل است که اگر فکر می کنید یکی از دندان های شما از دست رفته است باید هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه نمایید.
علل مرگ دندان
همیشه این امکان وجود ندارد که مشخص نمود چرا دندان منبع خونرسانی خود را از دست می دهد؛ با این حال، شایع ترین علل این مشکل عبارتند از:
پوسیدگی دندان
وقتی پوسیدگی به داخل عمیق ترین لایه های دندان نفوذ می کند، می تواند راهی برای ورود باکتری ها به داخل دندان باشد، که می تواند موجب عفونی شدن عصب داخلی دندان و منجر به از دست رفتن آن شود. هر چند پالپ سالم معمولاً نسبت به باکتری از خود واکنش التهابی نشان می دهد، اما این اتفاق می تواند خیلی قبل تر از ایجاد فشار داخل پالپ رخ دهد. وقتی این مشکل پیش می آید، معمولاً جریان خون قطع می شود و در نهایت عصب به خاطر کمبود اکسیژن و مواد مغذی از دست خواهد رفت.
تروما یا آسیب به دندان
این آسیب خواه زمین خوردن باشد، یا آسیب ورزشی و ضربه به دهان، هر نوع آسیب فیزیکی می تواند موجب از دست رفتن دندان شود. حتی اگر جریان خون به صورت جزئی کاهش پیدا کرده باشد، اگر به عصب آن اکسیژن نرسد و تغذیه نشود، ممکن است دندان به مرور زمان از دست برود.
علائم از بین رفتن دندان
هر چند در اکثر افراد، مرگ دندان با تیرگی و تغییر رنگ دندان همراه است، اما همیشه به این شکل نیست. شناسایی دندان از دست رفته کار چندان ساده ای نیست و تنها با مشاهده آن قابل تشخیص نیست و تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس بهترین ابزار خواهند بود. با این حال، برخی افراد شاهد علائم دیگری خواهند بود، از جمله، تورم، بوی بد دهان، وجود مزه بد داخل دهان، یا برآمدگی کوچک روی لثه.
آیا دندان از دست رفته درد دارد؟
در بسیاری موارد، فرد ممکن است به خاطر احساس درد در دندان از دست رفته خود تعجب کند. روی هم رفته، در صورتی که عصب دندان از دست رفته باشد، معقول آن است که درد نشانه ای عادی برای آن نباشد. با این حال، در حقیقت، درد دندان از دست رفته به عصب آن بر نمی گردد، بلکه منشاء آن فشاری است که به غشاء پریودنتال وارد می شود.
چقدر طول می کشد تا دندان از دست برود؟
این زمان می تواند بسته به میزان آسیب یا پوسیدگی، متفاوت باشد. اگه همه منبع تغذیه (مثلاً طی حادثه) از بین رفته باشد، دندان می تواند ظرف مدت چند ساعت از دست برود. در حالی که اگر هنوز مقداری جریان خون به پالپ دندان وجود داشته باشد، ممکن است چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد تا دندان به طور کامل از دست برود.
آیا دندان مرده را باید کشید؟
هر چند کشیدن دندان یکی از راه های درمان دندان از دست رفته است، اما تنها گزینه هم نیست. در بسیاری موارد، دندانپزشک می تواند با انجام درمان ریشه (عصب کشی دندان) آن را حفظ نماید. شاید عصب داخل آن از دست رفته باشد، اما ساختار سالم خارجی آن می تواند سال ها مانند دیگر دندان ها داخل دهان بماند و عملکرد و ظاهری شبیه دیگر دندان ها داشته باشد. پس از درمان ریشه، تا زمانی که دندان دست نخورده باقی بماند می تواند عملکرد طبیعی داشته باشد. با این حال، در برخی موارد، دندان آنقدر شکننده خواهد شد که نیاز به روکش خواهد داشت، که حمایت بیشتری از دندان خواهد کرد.
شرایط به هر شکل که باشد، فوق العاده مهم است که هر چه سریعتر به دنبال درمانی برای دندان از دست رفته خود باشید، زیرا این نوع دندان ها به شدت مستعد عفونی شدن هستند. در صورتی که عفونت باکتریایی گسترش یابد، دندان های دیگر، یا حتی استخوان فک خود را نیز از دست خواهید داد. علاوه بر اینها، ممکن است عفونت باکتریایی در سراسر بدن منتشر شود.
چگونه می توان از مرگ دندان پیشگیری نمود؟
هر چند همیشه نمی توان از آسیب های فیزیکی پیشگیری نمود، اما با حفظ بهداشت دهان و داشتن عادات خوب مراقبت از دندان ها، می توان خطر پوسیدگی دندان را کاهش داد. این کارها عبارتند از مسواک زدن و کشیدن نخ دندان دو مرتبه در طول روز. علاوه بر این، داشتن رژیم غذایی سالم، شامل میوه ها و سبزیجات نیز می توانند در پیشگیری از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان کمک کننده باشند. اگر ورزش های پر برخورد انجام می دهید، با دندانپزشک خود صحبت کنید تا برای پیشگیری از بروز حوادث ورزشی یا برای شما محافظ دندان سفارشی بسازد یا محافظ مناسبی به شما معرفی نماید.