سلامت دهان، لثه ها، و دندان های شما روی سلامت عمومی بدن شما می گذارد. در واقع، دندانپزشکان معتقدند “سلامت دهان پنجره ای رو به سلامت عمومی بدن” است. اما آیا سلامت دهان یا برخی درمان های خاص دندانی م توانند روی خطر بروز سرطان ها تأثیر داشته باشند؟

برخی افراد معتقدند که بین درمان ریشه (عصب کشی دندان) و سرطان سینه، و نیز دیگر اشکال سرطان ارتباط وجود دارد. با این حال، هیچ شواهد علمی وجود ندارد که تأیید کنند درمان های ریشه موجب بروز سرطان شده باشند. اگر دندانپزشک شما درمان ریشه را برای شما توصیه کرده است، به این علت است که معتقد است این درمان بهترین گزینه برای حفظ دندان و بهبود سلامت دهان است.

اگر عمیق تر به افسانه درمان ریشه و سرطان بپردازیم و راجع به برخی ادعاهای غلط مربوط به درمان ریشه اطلاعات بیشتری کسب کنیم، با اطمینان و اعتماد بیشتری وارد این فرایند خواهیم شد.

عصب کشی و سرطان سینه: افسانه چگونه شکل گرفت؟

ممکن است شما نیز این ادعاها را شنیده باشید که درصد بالایی از بیمارانی که سرطان سینه داشته اند درمان ریشه انجام داده اند. انجمن اندودنتیست های آمریکا (AAE) با اشاره به این موضوع که این ارقام و آمارها از مطالعه معتبر و تأیید شده ای منشاء نمی گیرند و اینکه هیچ شواهدی برای حمایت ادعای ارتباط بین درمان ریشه و سرطان وجود ندارد، این افسانه را بی ارزش می کند.

این باور که درمان ریشه به سرطان سینه یا دیگر اشکال سرطان مربوط می شود به مباحثه ای بر می گردد که در اوایل دهه 1900 میلادی وجود داشت و ریشه در موضوعی دارد که بر اساس AAE تحت عنوان “تئوری عفونت کانونی focal infection theory” شناخته می شود. این تئوری مدعی است که باکتری های به جا مانده در دهان پس از درمان ریشه (عصب کشی) می توانند به دیگر قسمت های بدن منتقل شوند و به پیشرفت سرطان و بیماری های دیگر مربوط شوند.

AAE در ادامه توضیح می دهد که در دهه های اخیر مطالعات متعددی انجام شده اند که نشان می دهند درمان های ریشه فرایندهای بی خطری هستند. بعلاوه، مرور مطالعات انجام شده در خصوص تئوری عفونت کانونی نشان داده است که در بسیاری از این مطالعات از گروه کنترل و دیگر ملزومات استاندارد مطالعات علمی جدید استفاده نشده است.

 

چرا تئوری عفونت کانونی نادرست است؟

تئوری عفونت کانونی در سال 1922 توسط دندانپزشکی به نام وستون پرایس (Weston Price) ابداع شد. این موضوع به یک قرن پیش بر می گردد. علم واقعی که پشت درمان های ریشه و تکنیک های مورد استفاده برای درمان پریودنتیت های آپیکال وجود دارد تا سال 1965 گسترش نیافته بودند، 45 سال پس از آن تئوری عفونت کانونی منشر شد. 1) از آنجا که 100 سال پیش علل پریودنتیت های آپیکال ناشناخته بودند، درمان های ریشه (عصب کشی ها) فوق العاده متغیر بودند و هیچ قانون و پروتکل خاصی برای آنها منتشر نشده بود، و درمان های ریشه ای که آن زمان انجام می شدند با درمان های ریشه ای که امروزه انجام می شوند قابل قیاس نیستند.

مفاهیم جدید اندودانتیکس که دندانپزشک ها امروزه اجراء می کنند- از جمله ضد عفونی کردن، دارو درمانی، و عفونت زدایی میکروسکوپی- 10 سال پیش انجام نمی شدند. از آنجا که مطالعات انجام شده توسط دکتر پرایس فاقد گروه کنترل بودند، تئوری عفونت کانونی بی پایه و اساس بود، مشخص شد متعصبانه بوده است، و روی هم رفته طرح آزمایش ضعیفی داشته است. 2) با این حال، حتی در صورتی که هنوز این تئوری 100 ساله را باور دارید، تکنیک های درمان ریشه (عصب کشی) که در در عصر جدید انجام می شوند همان باکتری هایی که در عصب کشی های 100 سال پیش در دندان باقی می ماندند را در دندان به جا نخواهند گذاشت.

علت و معلول

تعریف علت و معلول، رابطه بین حوادث و پیامدها است، جایی که یکی نتیجه دیگری است. این ترکیبی از کنش و واکنش است. از سوی دیگر، به عنوان ارتباط دو طرفه بین دو یا چند چیز تعریف می شود. متغیر مداخله گر (مخدوش کننده) confounding variable به عنوان متغیر اضافی تعریف می شود که در این مطالعات محاسبه نشده بودند، در حالی که می توانند آزمایش را خراب کنند و وقتی هیچ متغیر مداخله گری وجود نداشته باشد، نشان دهنده همبستگی در نتایج تحقیق است.

ارتباط سیستمی دهانی

ارتباط سیستمی دهانی فرایندی تصور می شود که در آن دهان از بدن جدا تصور نمی شود بلکه ذاتاً با آن مرتبط است. اغلب حفره دهان پنجره ای به داخل دهان نامیده می شود، زیرا بسیاری از مشکلات سیستمیک، خود را در دهان نشان می دهند. التهاب مزمن بافت های داخل دهان، مخصوصاً بیماری های پریودنتال به مشکلات سیستمیکی مانند دیابت، بیماری های قلبی عروقی، بیماری های تنفسی، بیماری آلزایمر، وزن اندک نوزادان حین تولد، سرطان پانکراتیک، و آرتروز ارتباط داده شده اند.

بسیاری از مطالعات مزایای درمان التهابات داخل دهان به عنوان راهی برای درمان بیماری های سیستمیک را مخورد تأیید قرار داده اند. مطالعه ای که اخیراً انجام شده است نشان می دهد چگونه درمان غیر جراحی بیماری های پریودنتال موجب پایین آمدن سطوح HbA1c در افرادی مبتلا به پیش دیابت می شود. این تنها یکی از نمونه هایی است که نشان می دهد چگونه درمان های دندانی می توانند موجب پایین آمدن سایتوکاین های التهابی  inflammatory cytokines شوند و تصور می شود روی بیماری های سیستمیک تأثیر داشته باشند. از سوی دیگر، گزارشات زیادی هم وجود دارند که حاکی از تأثیرات منفی و معکوس بیماری های دندانی درمان نشده، مخصوصاً عفونت های آبسه مزمن هستند.