اپکسوژنزیس
اَپِکسوژنزیس نوعی فرایند دندانپزشکی است که در موارد پالپیت برگشت پذیر انجام می شود، یعنی زمانی که پالپ دندان هنوز زنده است یا اندکی ملتهب شده است. به عبارت ساده تر، این فرایند روند رشد فیزیولوژیکال انتهای ریشه دندان را تحریک می کند. احتمال موفقیت آمیز بودن آن در کودکان تا زمانی بالا است که جریان خون به دندان های آنها بهتر از افراد بزرگسال باشد. هدف زنده نگهداشتن پالپ و تحریک رشد بیشتر ریشه دندان، و نیز مسدود شدن انتهای آپیکال آن است. با انجام این کار احتمال نجات دندان و زنده نگهداشتن آن در دراز مدت افزایش می یابد. از آنجا که زنده نگهداشتن پالپ هدف نهایی این فرایند است، تنها قسمت ملتهب پالپ تخلیه می شود و حداقل یک سوم پالپ دندان در جای خود نگه داشته می شود. از دارو نیز استفاده می شود که استحکام و رشد بیشتر ریشه دندان را ممکن می سازد.
در بین روش های مختلفی که استفاده می شوند درمان غیر مستقیم پالپ، کپینگ مستقیم، و برداشتن بخشی از پالپ قبل از سیل کردن هستند. هر دوی این فرایندها برای دندان های نابالغ انجام می شوند. با این حال، تفاوت بزرگی بین هر دو وجود دارد. هدف اپکسوژنزیس حفظ حیات پالپ دندان و تحریک رشد و استحکام یافتن ریشه آن است. از سوی دیگر، اپکسیفیکاسیون زمانی انجام می شود که پالپ دچار نکروز (مرگ) شده است و دیگر احتمال رشد بیشتر ساختار ریشه آن وجود ندارد. هدف آن بستن انتهای باز اپکس با مانع آهکی است. بنابراین، بررسی دقیق حیات پالپ برای انتخاب روش صحیح از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
دندان ضربه دیده یا ضرب دیدگی دندان (تروماتیک) یک مشکل دندانپزشکی است که دندان در اثر ضربه از حالت طبیعی خارج شده و دیگر امکان استفاده طبیعی از آن وجود ندارد. با توجه به نوع و شدت ضربه وارد شده به دندان‌ها، وضعیت هر کدام از آنها ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، در برخی از افراد بیشترین آسیب دیدگی مربوط به قسمت ریشه دندان است. این در حالی است که در برخی دیگر ممکن است یک تراشه یا یک لایه از دندان برداشته شود، در برخی دیگر ممکن است ترک خوردگی به وجود بیاید و در برخی دیگر ممکن است ریشه دندان آسیب ببیند. اصولاً لب پر شدن دندان (Chipped teeth) بیشترین آمار دندان ضربه دیده را به خود اختصاص می‌دهد. اما ما ممکن است نمونه‌های مختلف و جدی‌تری مانند خارج شدن دندان از محل یا حتی با شکسته شدن کامل دندان را هم داشته باشیم. اصولاً درمان این مشکل با توجه به نوع، محل و شدت آسیب دیدگی تعیین می‌شود. در صورت بروز هرگونه آسیب دندان، مهم‌ترین چیز این است که شما به دندانپزشک یا به اندودنتیست مراجعه کنید. این متخصصین می‌توانند راهکارهای مختلفی برای درمان شما پیشنهاد دهند.
