اختلال مفصل فکی- گیجگاهی (TMD) با درد، حساسیت، و حرکات ضعیف مفاصل فکی- گیجگاهی (TMJ) و عضلات جونده ای مشخص می شود که دهان را باز و بسته می کنند. این مفاصل که در جلوی گوش ها قرار دارند، فک پایین را به جمجمه متصل می کنند و حرکت دهان را کنترل می کنند. درمان معمولاً با مدیریت درد با رسیدگی و مدیریت منابع فشار و تنش آغاز می شود، زیرا اختلال عملکرد فکی-گیجگاهی تا حد زیادی یک وضعیت روانی فیزیولوژیکی است. درمان شناختی- رفتاری، دستورالعمل های غذایی، مسکن ها، کیسه های سرد و فیزیوتراپی موضعی مانند تمرینات فک. با انجام تمرینات فک که حرکت را بهبود می دهند و فک را تقویت و شل می کنند، می توانید جریان خون و اکسیژن به این مفاصل را افزایش دهید و علائم اختلال مفصل فکی- گیجگاهی مانند کلیک کردن فک را کاهش دهید. گرچه اختلال مفصل فکی- گیجگاهی قابل درمان نیست، این تمرینات به شما کمک خواهند کرد تا اختلال مفصل فکی- گیجگاهی خود را به طور مؤثر مدیریت کنید تا بتوانید زندگی روزمره خود را راحت تر سپری کنید.

چیزهایی که باید بدانید:

• دو انگشت خود را به آرامی زیر چانه خود فشار دهید و برای تقویت فک، دهان خود را باز و بسته کنید.
• زمانی که دهان شما در حالت استراحت است، دندان های خود را کمی از هم دور نگه دارید تا فک شما آرام شود.
• یک چاپستیک بین دندان های خود قرار دهید و دندان های خود را به جلو، عقب و پهلو به پهلو حرکت دهید تا تحرک فک افزایش یابد.

فک خود را تقویت کنید.

در حین باز کردن دهان مقاومت کنید.

تقویت فک به کاهش علائم اختلال مفصل فکی- گیجگاهی کمک خواهد کرد. دو انگشت خود را زیر چانه قرار دهید و در حالی که دهان خود را باز می کنید، با کمی مقاومت فشار دهید. این تمرین را شش مرتبه در هر دور، و شش دور در روز انجام دهید.

هرگز هیچ تمرین دردناک یا ناراحت کننده ای را ادامه ندهید، بخصوص هنگام اعمال مقاومت. اگر درد شما حاد است، از دندانپزشک یا پزشک خود مشاوره بگیرید.

در حالی که دهان خود را می بندید مقاومت کنید.

دهان خود را باز کنید و دو انگشت خود را زیر لب پایین خود قرار دهید. در حالی که دهان خود را بسته اید، به آرامی فشار دهید، کمی مقاومت رو به پایین اعمال کنید. این به تقویت عضلات فک کمک می کند تا اختلال مفصل فکی- گیجگاهی شما را کاهش دهد. این تمرین را شش مرتبه در هر دور شش نوبت در روز انجام دهید.

فرو بردن چانه رو به داخل را انجام دهید.

با وضعیت مناسب، چانه خود را مستقیماً به سمت قفسه سینه خود بکشید، گویی می خواهید چانه دوتایی بسازید. این حالت چانه را به مدت سه ثانیه نگه دارید. این کار به قوی کردن ماهیچه های اطراف عضله فکی- گیجگاهی شما کمک می کند و مقداری از فشار روی مفصل را می کاهد. این تمرین را ۱۰ مرتبه در روز تکرار کنید.

شل کردن فک

تا جایی که می توانید دندان های خود را کمی از هم دور نگه دارید.

این کار باعث کاهش فشار روی فک شما می شود. زبان خود را بین دندان های خود قرار دهید تا فشردن یا ساییدن دندان ها روی یکدیگر در طول روز را کنترل کنید. زمانی که به خواب می روید سعی کنید آگاهانه فک خود را شل کنید و دندان های خود را به هم فشار ندهید. از دندانپزشک خود در مورد استفاده از محافظ دهان نیز سؤال کنید.

فک خود را باز و بسته کنید.

در حالی که به آرامی فک خود را باز و بسته می کنید، زبان خود را روی سقف دهان خود نگه دارید. شل کردن فک تنش را آزاد می کند و بخشی ضروری از هر روتینی است که شامل تمرینات قدرتی نیز می شود. زبان خود را روی سقف دهان خود درست پشت دندان های جلوی خود قرار دهید. فک خود را رها کنید، اجازه دهید عضلات شل شوند. نیازی به نگه داشتن این وضعیت باز نیست، به سادگی این تمرین را شش مرتبه در هر دور، شش دور در روز تکرار کنید.

تمرینات ماهی قرمز را امتحان کنید.

از آنجا که ماهی قرمز هنگام باز کردن دهان، فک خود را کش نمی دهد، تمریناتی که به اصطلاح ماهی قرمز نامیده می شوند می توانند سفتی را در مفصل فکی- گیجگاهی شما آزاد کنند. دو انگشت خود را روی مفصل فکی- گیجگاهی خود قرار دهید (شما می توانید آن را در جایی قرار دهید که بیشترین ناراحتی را در لولای فک نزدیک گوش خود احساس می کنید.) سپس یک انگشت دست دیگر خود را روی چانه خود قرار دهید. دهان خود را باز بگذارید، در حالی که به مفصل فکی- گیجگاهی خود فشار اندکی وارد می کنید. این تمرین را شش مرتبه در هر دور، شش دور در روز تکرار کنید.

هنگامی که دهان خود را باز می کنید روی چانه خود مقاومت اعمال نکنید. این تمرین برای شل کردن فک است نه تقویت آن.

رو به داخل بردن چانه را امتحان کنید.

شما همچنین می توانید از رو به داخل بردن چانه برای شل کردن فک خود استفاده کنید. در حالی که شانه های خود را به سمت عقب و سینه را به سمت بالا قرار دهید، چانه خود را به سمت عقب بکشید و یک “چانه دوتایی” ایجاد کنید و آن را به مدت سه ثانیه نگه دارید. سپس آن را رها کرده و ۱۰ مرتبه تکرار کنید.

برای کاهش فشار نفس بکشید.

استرس می تواند باعث شود فک خود را روی یکدیگر فشار دهید، که به نوبه خود می تواند اختلال مفصل فکی- گیجگاهی را تشدید کند. تنفس آهسته از راه بینی به مدت پنج ثانیه را تمرین کنید، در حالی که تنش فک خود را به طور کامل رها می کنید. هنگامی که نفس خود را بیرون می دهید، همچنین به مدت پنج ثانیه، سعی کنید فک خود را بیشتر شل کنید، و واقعاً روی شل کردن هر عضله ای تمرکز کنید که برای جویدن استفاده می کنید. شما می توانید این تمرین را هر چند وقت یک مرتبه که دوست دارید انجام دهید.

افزایش تحرک پذیری فک

یک وسیله را بین دندان های خود قرار دهید تا فک خود را با حرکت رو به جلو ورزش دهید.

یک شیء به ضخامت ۴/۱ تا ۲/۱ اینچ یا ۲/۱ تا ۳/۱ سانتی متر، مانند عقب برنده زبان یا چاپستیک را بین دندان های بالا و پایین خود قرار دهید. جسم را در زاویه قرار دهید که طول آن به جای بیرون زدن از دو طرف دهان شما، از جلوی دهان شما بیرون بیاید. اکنون، فک پایین خود را به سمت جلو بکشید، و سعی کنید جسم را به سمت سقف بگیرید. وقتی به راحتی روی یک شیء تسلط پیدا می کنید، به تدریج ضخامت آن را افزایش دهید تا دامنه حرکتی بیشتری به شما بدهد.

سعی کنید جسمی را انتخاب کنید که برای قرار گرفتن داخل دهان ساخته شده باشد، مانند موارد ذکر شده در بالا. اگر مراقب نباشید، سایر اشیاء خانگی ممکن است به طور تصادفی باعث لب پر شدن دندان های شما حین تمرین شوند.

زمانی که احساس می کنید به تحرک بیشتری در فک خود نیاز دارید، مانند قبل از غذا، این تمرین را در صورت نیاز انجام دهید.

یک شیء را بین دندان های خود قرار دهید تا فک خود را به طرفین ورزش دهید.

دوباره آیتم ۱/۴ ۱/۲ اینچی یا ۱/۲ ۱ ۱/۳ سانتی متری را بین دندان های بالا و پایین خود قرار دهید، اما این بار آن را به صورت افقی قرار دهید. دندان های پایین خود را به جای بالا و پایین، از یک سمت به سمت دیگر حرکت دهید. این به افزایش تحرک جانبی فک شما کمک می کند.

این تمرین را در صورت نیاز در پاسخ به درد یا زمانی که احساس می کنید به تحرک بیشتر فک نیاز دارید، انجام دهید.

وضعیت خود را بهبود بخشید.

بسیاری از افراد هنگام راه رفتن سر خود را کمی جلو می برند. این باعث می شود ستون فقرات از تراز خارج شود و اختلال مفصل فکی- گیجگاهی را تشدید کند. در مقابل دیوار بایستید و چانه خود را رو به داخل ببرید، فک خود را به سمت سینه خود بیاورید، در حالی که تیغه های شانه های خود را پشت سر خود به هم فشار دهید. این کار ستون فقرات را به حالت خنثی تری کشیده که می تواند علائم اختلال مفصل فکی- گیجگاهی را کاهش دهد و تحرک فک را افزایش دهد.

راه های دیگر برای مدیریت درد مفصل فکی- گیجگاهی

در صورتی که درد مفصل فکی- گیجگاهی شما ناشی از دندان قروچه باشد، ممکن است یک محافظ دندان شبانه برای مدیریت درد توصیه شود.

اگر درد این مفصل ناشی از ساییدن یا فشردن دندان ها روی یکدیگر باشد، یک محافظ دندان شبانه می تواند کمک کند. گرچه آنها بدون نسخه در دسترس هستند، اما نمونه های تهیه شده توسط دندانپزشک محافظت بیشتری ارائه می دهند و دوام بیشتری دارند.

راهبردهای دیگری که می توانند درد این مفصل را کاهش دهند عبارتند از:

• یک کیسه یخ را به مدت ۲۰ دقیقه روی ناحیه ای که درد دارد قرار دهید. برخی افراد متوجه می شوند که گرما و سرمای متناوب، ۱۵ دقیقه قرار دادن و ۱۵ دقیقه برداشتن، تسکین بیشتری را فراهم می آورد.
• استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن، برای ارائه تسکین موقت.
• ماساژ عضلات گردن و سر برای کنترل تنش ساطع شده از مفصل فکی- گیجگاهی.
• کنترل استرس و اضطراب. اضطراب روانی می تواند باعث شود که افراد بدون فکر کردن عضلات خود را منقبض کرده و این باعث بدتر شدن درد می شود. همچنین ممکن است باعث دندان قروچه شود.

مدیتیشن و درمان می توانند به کنترل استرس و اضطراب کمک کنند. اگر راهکارهای سبک زندگی مؤثر واقع نشوند، داروهای ضد اضطراب ممکن است مناسب باشند.

در افرادی که درد مفصل فکی- گیجگاهی آنها با درمان های خانگی به خوبی کنترل نمی شود، یک اسپلینت تثبیت کننده می تواند درد را کاهش داده و مفصل را تثبیت کند.

در برخی موارد، گزینه دیگر، جراحی برای اصلاح عدم تعادل فک است. این روش ها بازگشت پذیر نیستند و می توانند دردناک باشند، بنابراین افراد مبتلا به درد مفصل فکی- گیجگاهی باید ابتدا درمان های دیگر را امتحان کنند.

برای افرادی که درد مفصل فکی- گیجگاهی آنها به دلیل از دست دادن یا شکستگی فک است، ایمپلنت فک ممکن است تسکین دهنده باشد.

در حال حاضر بوتاکس برای کاربرد در درمان درد مفصل فکی- گیجگاهی تأیید نشده است. در حال حاضر، تحقیقات با هدف روشن کردن این موضوع که آیا بوتاکس یک گزینه درمانی مناسب است یا خیر، در حال انجام هستند.

بوتاکس یک نمونه بالینی از سم بوتولینوم نوع A است که عضلات را فلج می کند. نشان داده شده است که این روش در درمان سایر بیماری ها امیدوار کننده است و برخی از پزشکان معتقدند که ممکن است در درمان درد مفصل فکی- گیجگاهی مؤثر باشد.

علل درد مفصل فکی- گیجگاهی

مفصل فکی- گیجگاهی مفصلی است که حرکت لولا- مانند و حرکت لغزشی را انجام می دهد. یک دیسک از مفصل محافظت می کند و فک را قادر می سازد تا بچرخد، بلغزد، بسته شود و باز شود. مشکلات ماهیچه های اطراف مفاصل، دیسکی که نقش ضربه گیر را برای آن بازی می کند، یا خود مفصل می تواند باعث درد شود.

درد مفصل فکی- گیجگاهی اغلب موقت است. در موارد دیگر، به صورت ناگهانی ظاهر می شود که ناپدید می شود و سپس باز می گردد. درد این مفصل همچنین می تواند مزمن و پیشرونده باشد.

شایع ترین علل درد عبارتند از:

• خارج شدن مفصل از جای خود
• مشکلات مربوط به همراستایی دندان ها و فک ها
• آرتروز
• تنش عضلانی
• دندان قروچه یا فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر

افراد مبتلا به درد TMJ اغلب هنگام حرکت مفصل صدای کلیک می شنوند. تشخیص صحیح منبع هر کلیک و همچنین علت درد، کلید ایجاد یک طرح درمان است.

جلوگیری از بروز درد مفصل فکی- گیجگاهی

مراقبت مناسب از دندان ها می تواند با حفظ راستای دندان ها از درد TMJ جلوگیری کند. حفره های دندانی، دندان های شکسته یا از دست رفته، و التهاب لثه ممکن است درد را بدتر کنند. مراقبت خوب از دندان ها در طول زندگی ممکن است به جلوگیری از درد TMJ کمک کند.

افراد باید دندان های خود را مسواک بزنند و نخ دندان بکشند و هر ۶ ماه یک مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنند مگر اینکه توصیه دیگری شود. افراد در صورت داشتن درد مفصل فکی- گیجگاهی همیشه باید به دندانپزشک خود اطلاع دهند.

برخی از روش های دیگر برای جلوگیری از درد TMJ عبارتند از:

• پرهیز از جویدن آدامس، تافی و سایر خوراکی های بسیار جویدنی یا سفت.
• خوردن غذای نرم، بخصوص اگر مستعد درد مفصل فکی- گیجگاهی باشند.
• دهان یا زبان را نجوید.
• همچنین جویدن با استفاده از هر دو طرف دهان مهم است. برخی از افراد مبتلا به درد TMJ از جویدن با یک سمت دهان، به دلیل وجود درد اجتناب می کنند. با گذشت زمان، این درد بدتر می شود.