دندان ترک خورده یا شکسته می تواند موجب بروز درد های شدیدی شود، مخصوصاً اگر پالپ داخل آن پوشش محافظ خود را از دست داده باشد. پالپ همان جایی است که عروق خونی، اعصاب و بافت های همبند در آن وجود دارند و اگر این منطقه ملتهب یا عفونی شود، درد می تواند غیر قابل تحمل شود.
دندان آسیب دیده نیاز به درمان دندانپزشکی دارد، اما تا زمانی که برای درمان مراجعه می کنید می توانید چند راهکار را برای تسکین موقت درد امتحان کنید.
درمان ترک یا شکستگی دندان
بررسی بافت لثه توسط متخصص
باید هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید تا از آسیب بیشتر به دندان و بافت لثه پیشگیری نمایید. برای این کار تعلل نکنید، بسیاری از دندانپزشک ها برای مشکلات اورژانسی این چنین بیماران در برنامه خود یک جای خالی قرار می دهند.
تا آن زمان، دندان های خود را به آرامی روی یک تکه گاز استریل تمیز قرار دهید. اگر تنها یک تکه از دندان شکسته و کنده است، در صورت امکان می توانید تکه های شکسته را جمع کنید و زمانی که به دندانپزشک مراجعه می کنید آنها را با خود به همراه ببرید. هر چند دندانپزشک نمی تواند از تکه های شکسته دندان برای ترمیم آن استفاده کند، اما می تواند بررسی کند که آیا تکه کنده شده از مینای دندان جدا شده است یا بخشی از پر شدگی دندان است.
وقتی دندان ترک می خورد و کل دندان داخل دهان باقی می ماند، از جویدن یا گاز زدن غذا با آن خودداری کنید. ترک دندان ممکن است ریشه آن را درگیر کرده یا نکرده باشد، بنابراین، برای پیشگیری از تماس هر چیزی با دندان باید تمام تلاش خود را بکنید تا مانع بزرگتر شدن ترک و شکستن ریشه آن شوید.
از چه چیزهایی باید پرهیز نمود؟
اگر دندان شما شکسته یا ترک خورده است، و نمی توانید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید، هر کاری می توانید انجام دهید تا از شدیدتر شدن درد آن جلوگیری کنید. توجه داشته باشید که این راهکارها موقتی هستند زیرا تنها یک دندانپزشک یا متخصص درمان ریشه می تواند عصب آسیب دیده دندان را درمان نماید. تا زمانی که به دندانپزشک مراجعه می کنید از انجام کارهای زیر اجتناب نمایید:
- خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که خیلی سرد یا خیلی داغ هستند: از آنجا که با ترک خوردن یا شکسته شدن دندان، عاج آن (بافتی که در زیر بیرونی ترین لایه مینای دندان قرار گرفته و پالپ را در بر می گیرد) بدون پوشش باقی می ماند، دماهای خیلی بالا یا خیلی پایین می توانند موجب بروز درد شوند.
- خوردن غذاها و نوشیدنی های مملو از شکر یا حاوی اسید زیاد: زیرا می توانند عصب دندان را آزار دهند.
راهکارهایی برای کاهش درد
ممکن است این راهکارهای موقت در همه شرایط عملی نباشند (یا آنگونه که شما انتظار دارید جواب ندهند) اما می توانند تسکین مورد نیاز شما را فراهم آورند تا زمان مراجعه به دندانپزشک درد را طاقت بیاورید:
- داروهای مسکن OTC مانند موترین یا ادویل (ایبوپروفن) یا تیلنول (استامینوفن) استفاده کنید. داروهای OTC داروهایی هستند که تهیه آنها از داروخانه نیاز به تجویز پزشک ندارد. مطمئن شوید که استفاده از این داروها یا هر داروی دیگری که دریافت می کنید برای شما بی خطر باشد. احتمالاً باید از مصرف آسپرین خودداری کنید، زیرا می تواند در ایجاد لخته خون اختلال ایجاد کند و اگر به درمان ریشه نیاز داشته باشید، می تواند موجب بروز مشکلاتی شود.
- بین دندان هایی که ترک خورده اند یا ترک برداشته اند را نخ دندان بکشید. زدودن ذرات غذا و پلاک های روی دندان (لایه های نازک چسبناکی که روی دندان ها را پوشش می دهند و حاوی باکتری هستند) می تواند موجب کاهش درد شود. مراقب باشید نخ دندان را در عمق اطراف دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است فرو نکنید.
- از روغن میخک استفاده کنید، که در اکثر عطاری ها پیدا می شود. بی حس کننده ای طبیعی که بیش از یک قرن در دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. یک تکه پنبه را به روغن میخک آغشته کنید، سپس تکه پنبه را روی یک تکه پارچه قرار دهید تا روغن اضافی آن را بگیرد. تکه پنبه را به مدت ۱۰ ثانیه روی دندانی که درد دارد قرار دهید، اما از قورت دادن روغن اجتناب نمایید.
- از بی حس کننده های دندانی OTC استفاده نمایید، مانند اوراژل (بنزوکائین) یا آنبسول (لیدوکائین)، که می توانید آنها را از اکثر داروخانه ها تهیه نمایید. یا اینکه می توانید دندان آسیب دیده را با موادی که برای پر کردن موقت دندان استفاده می شوند، سیل (مهر و موم) کنید.
- حین خواب سر خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهید. التهاب عصب که با ترک یا شکستگی دندان همراه است بسیار دردناک است و اغلب موجب بروز ناراحت کننده ترین دندان دردها می شود. بالا قرار دادن سر هنگام استراحت می تواند موجب کاهش مقداری از فشاری شود که به دندان وارد می شود.
- دهان خود را با محلول آب ولرم و نمک شستشو دهید. این کار را دو تا سه مرتبه در طول روز انجام دهید. نمک مانند یک ماده ضد عفونی کننده عمل می کند و موجب زدودن باکتری از منطقه عفونی می شود.ترک یا شکستگی دندان
درمان ترک یا شکستگی دندان
درمان تخصصی دندان شکسته
دندانپزشک پس از ارزیابی آسیب های دندان مشخص خواهد کرد بهترین راهکار برای ترمیم دندان کدام است. دندان ترک خورده یا شکسته ای که موجب بروز درد می شود، احتمالاً باید تحت درمان ریشه قرار گیرد تا پالپ آن درمان شود و درد آن برای همیشه از بین برود. پالپ دندان از تاج تا نوک ریشه امتداد دارد، جایی که به بافت های اطراف آن متصل می شود. هر چند پالپ در طول رشد دندان حائز اهمیت است، اما وقتی دندان به بلوغ می رسد، بدون وجود آن نیز می تواند دوام بیاورد.
درمان آسیب هایی که به پالپ دندان (عصب) وارد می شوند درمان ریشه یا درمان اندودانتیک نامیده می شوند. اما نوع درمان برای دندان های آسیب دیده به نوع دندان (شیری یا دائمی)، مرحله رشد آن، و ویژگی های آسیب بستگی دارد.
پیشگیری از شکستن یا ترک خوردن دندان
بی شک وقتی با شکستن یا ترک خوردن یک دندان خود مواجه می شوید، نمی خواهید یک بار دیگر آن را تجربه کنید. نسبت به شایع ترین علل بروز اینگونه مشکلات هوشیار باشید و برای پیشگیری از آنها تمام تلاش خود را بکنید:
- جویدن و گاز زدن غذاهای سفت مانند مغزها یا آبنبات های سفت.
- گاز زدن اشیاء سفت مانند خودکار یا مداد.
- ساختار شکننده و آسیب پذیر دندان پس از درمان ریشه.
- ترمیم های قدیمی که به تدریج از ساختار دندان جدا می شوند.
- دندان قروچه (فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر)- محافظ دندان شبانه یا نایت گارد می تواند کمک کننده باشد.
- ضربه به صورت و دندان.
