چرا درمان دندان آسیب دیده کودکان مهم است؟
پالپ دندان کودک حاوی بافت ها، اعصاب و عروق خونی است که حفره داخلی و کانال های ریشه های دندان را پر می کند. پالپ یکی از مهم ترین قسمت های دندان است زیرا وظیفه آن رساندن خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی به دندان است. زمانی که پوسیدگی، آسیب های تروماتیک یا دیگر علل موجب ایجاد حفره در دندان می شوند، ممکن است پوشش پالپ دندان از بین برود و درد و التهاب دندان را در پی داشته باشد. علائم و نشانه های عفونی یا ملتهب بودن پالپ عبارتند از:
- وجود درد مداومی که بدون محرک بروز پیدا می کند.
- دردهایی که شب ها شدید می شوند.
- حساسیت به دمای غذا، سرد یا داغ بودن آن.
- تورم اطراف دندان مشکل دار.
با از بین رفتن پوشش پالپ، دندانپزشک برای حفظ انسجام، یکپارچگی و سلامت دندان و بافت های حمایت کننده آن، ممکن است درمان پالپ را پیشنهاد دهد. درمان پالپ یا همان پالپ تراپی برای حفظ دندان های دائم کودکان که حاوی ریشه های نابالغ هستند از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا پالپ در روند طبیعی رشد، برای اَپکس ریشه های دندان نقش حیاتی ایفا می کند.
تفاوت بین پالپوتومی و پالپکتومی
درمان پالپ را می توان برای دندان های دائم و شیری انجام داد. باید توجه داشته باشید که گرچه دندان های شیری بالأخره یک روز خواهند افتاد، اما پیشنهاد دندانپزشک این است که هر گونه مشکلی که برای دندان های شیری بوجود می آیند برطرف شوند مگر آنکه قرار باشد به زودی به طور طبیعی بیفتد. دندان های شیری نه تنها برای جویدن غذا و حرف زدن نقشی مهم ایفا می کنند، بلکه جای کافی برای دندان های دائم جایگزین آنها را حفظ می کنند. در صورتی که یک دندان شیری زودتر از زمان معمول از دست برود دندان های مجاور آن به سمت فضای خالی به جا مانده از آن جابجا خواهند شد و احتمالاً موجب بروز مشکلاتی برای رشد دندان های دائم خواهند شد یا باعث خواهند شد دندان ها به طور غیر عادی بیرون بیایند.
تفاوت بین پالپوتومی و پالپکتومی
پالپوتومی و پالپکتومی دو روش برای درمان پالپ آسیب دیده
پالپوتومی و پالپکتومی، هر دو فرایندهایی هستند که با هدف تخلیه بافت عفونی یا ملتهب از داخل منطقه پالپ دندان انجام می شوند. مهم ترین تفاوتی که بین این دو روش درمان وجود دارد این است که در پالپکتومی بافت داخل حفره پالپ و سیستم کانال ریشه دندان تخلیه می شود، در حالی که پالپوتومی تنها روی بافت های داخل حفره پالپ متمرکز است. این دو روش درمان فرایندهایی هستند که برای پالپیت برگشت ناپذیر علامت دار (SIP) و نیز پریودنتیت آپیکال علامت دار (SAP) در کودکان، درمان های مورد قبول دندانپزشک ها و متخصصان درمان ریشه هستند. اینکه متخصص درمان ریشه قادر باشد تشخیص دهد کدام درمان نیاز است از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا می تواند تأثیر چشمگیری روی رشد دندان ها داشته باشد.
تشخیص درست درمان مورد نیاز
همانطور که ذکر شد، پالپیت برگشت ناپذیر علامت دار و پریودنتیت آپیکال علامت دار شایع ترین علل برای درمان های پالپکتومی و پالپوتومی هستند. در اینجا به شرح مختصری از روش های تشخیص درمان صحیح خواهیم پرداخت:
پالپیت برگشت ناپذیر علامت دار (SIP)– این مشکل زمانی بروز می یابد که کاملاً مشهود است که پوسیدگی دندان موجب شده است پالپ ملتهب و زنده دندان قادر به بهبود نباشد. با این حال، هنوز التهاب به بافت های پری آپیکال نرسیده است.
پریودنتیت آپیکال علامت دار (SAP)– این مشکل زمانی بروز می یابد که عفونت موجب التهاب بافت های داخل منطقه پالپ دندان و نیز سیستم کانال ریشه دندان و بافت های پری آپیکال شده باشد.
هر دو مشکلات پالپ SIP و SAP دارای علائمی هستند که عبارتند از ایجاد درد در نتیجه محرک دما، و احتمالاً دردی که با تغییر وضعیت، مثلاً با دراز کشیدن یا خم شدن تشدید می شود. با این تفاوت که بیماران دارای SAP با انجام کارهایی که به دندان ضربه وارد می شود، مثل گاز زدن، درد احساس می کنند، در حالی که بیماران دارای SIP با چنین مشکلی مواجه نخواهند بود. شباهت های این دو باعث می شود تشخیص درست دشوار باشد، به همین دلیل رادیوگرافی می تواند به تشخیص درست کمک کند.
تفاوت بین پالپوتومی و پالپکتومی
پالپوتومی
پالپوتومی یکی از روش های درمان است که برای موارد اورژانسی SIP در نتیجه پوسیدگی و کرم خوردگی، ترمیم های بزرگ دندان، سندروم ترک دندان یا تروما انجام می شود. در این روش به میزان کافی از بافت ملتهب پالپ تا سطح ورودی کانال برداشته می شود و پس از آن مخلوط معدنی سه اکسیدی (MTA) مستقیماً روی بافت بدون پوشش پالپ قرار داده می شود. پس از این کار، روکشی از جنس گلاس آینومر یا IRM روی دندان قرار خواهد گرفت. پس از انجام پالپوتومی به صورت اورژانسی، بیمار به درمان های بعدی اندودانتیک نیاز خواهد داشت تا روند بهبود تحت نظارت قرار داشته باشد.
تفاوت بین پالپوتومی و پالپکتومی
پالپکتومی
پالپکتومی نوعی درمان ریشه است و زمانی انجام آن توصیه می شود که عفونت به سراسر منطقه پالپ دندان و سیستم کانال ریشه آن نفوذ کرده باشد. این فرایند مستلزم تخلیه تمام بافت داخلی منطقه پالپ و نیز کانال های ریشه است. در پایان، فضای خالی با استفاده از مواد دندانی و پزشکی خاصی پر می شود. پس از این درمان رشد دندان دیگر ادامه نخواهد داشت. باید دقت شود که در بسیاری موارد، به جای این درمان می توان درمان سنتی درمان ریشه را انجام داد. اگر راجع به اینکه دندان کودک شما به کدام روش نیاز دارد پرسشی در ذهن دارید، آن را با ما مطرح کنید.
