انواع فرزهای دندانپزشکی و کاربرد آن ها

فرزهای دندانی نقش مهمی در ایجاد برش، حذف لایه‌های ناپایدار، تصحیح شکل دندانها، و حتی برداشت اضافه‌های ترمیمات فلزی یا کامپوزیت دندان دارند. این ابزارهای حرفه‌ایی دندانپزشکی می‌توانند به طور دقیق و کنترل شده در جراحی‌های دندان مورد استفاده شوند.

استفاده از فرزهای دندانی نیاز به مهارت و دقت دندانپزشک دارد، زیرا هر گونه خطا ممکن است به دندان یا بافت اطراف آن آسیب برساند. این ابزارها ممکن است اندازه‌ها، شکل‌ها، و جنس‌های مختلفی داشته باشند تا بتوانند به خوبی نیازهای دندانپزشک را رفع کنند.

فرزهای دندانپزشکی انواع مختلفی دارند،  از جمله فرزهای دستی و الکتریکی. این ابزارها معمولاً دارای سرهای مختلف و نوک‌های مختلفی هستند که بر اساس نیازهای درمانی متنوع مانند درمان ریشه یا عصب کشی دندان و یا اصلاح دندان‌ها استفاده می‌شوند. این ابزارها توسط دندانپزشکان حرفه‌ای برای انجام فعالیت‌هایی نظیر حذف لایه‌های سخت (مانند پلاک و سنگ دندان)، اصلاح شکل دندان‌ها، آماده‌سازی دندان‌ها برای ترمیمات (مانند پونسلینگ) و دیگر روش‌های درمانی به کار می‌روند.

استفاده از فرزهای دندانپزشکی نیاز به مهارت و تجربه دندانپزشک دارد تا جلوی آسیب به دندان‌ها و بافت‌های اطراف آنها گرفته شود. این تکنیک‌ها به‌طور گسترده در حوزه‌های ترمیمی، زیبایی، و ارتودنسی دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع فرزهای دندان پزشکی

در زمینه دندانپزشکی، فرزها یا انواع ابزارهای فرزی برای انجام اقدامات مختلف در درمان‌های دندانپزشکی استفاده می‌شوند. این ابزارها معمولاً از جنس متنوعی مانند کاربید تنگستن، الماس، یا فلزات سخت ساخته می‌شوند. در زیر، برخی از انواع فرزهای دندانپزشکی بر اساس طبقه بندی‌های مختلف ذکر شده اند.

شاید این مطلب برای شما مفید باشد: اپکسیفیکاسیون

رده بندی مته ها براساس متریال یا جنس آن ها

موادی که مته‌ی فرزهای دندانپزشکی را از آن می سازند، تأثیر زیادی بر کیفیت و عملکرد آنها دارد. این مواد معمولاً بر اساس ویژگی‌های خاصی مانند سختی، مقاومت در برابر حرارت و سایر خواص مهم انتخاب می‌شوند. دو نوع متداول از مته‌های دندانپزشکی، مته‌های فولادی و مته‌های الماسی هستند که در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا می‌شویم:

مته‌های فولادی:

این مته‌ها از جنس فولاد کربید تنگستن یا فولاد استیل ساخته می‌شوند.

مته‌های کربید تنگستن دارای سختی بالا هستند و معمولاً برای حذف بافت دندانی به‌صورت سریع و کارهای حفری عمیق استفاده می‌شوند.

مته‌های استیل نیز برای کارهای مختلفی از جمله حذف بافت نرم‌تر یا صاف کردن سطوح دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مته‌های الماسی:

این مته‌ها دارای سر الماسی یا ذرات الماسی بر روی سطح کاری هستند.

مته‌های الماسی برای کارهای دقیق و حساس مانند تصحیح شکل دندان‌ها یا حذف بافت‌هایی که به ظرافت احتیاج دارد، به‌کار می‌روند.

الماس به دلیل سختی بسیار بالا و توانایی برش بسیار دقیق، بهترین انتخاب برای کارهای پیچیده و  کارهای مربوط به زیبایی‌ای است.

رده بندی بر اساس شکل

در این طبقه بندی فرزهای را بر اساس شکل ظاهری و تشابهی که به اجسام دیگر دارند، طبقه بندی می کنند.

فرزتوپی یا Ball bur

برش‌های توپی یا Ball bur معمولاً برای حفاری و حذف بافت دندان استفاده می‌شوند. این نوع فرز دارای نوک گرد به شکل یک توپ کوچک با قطر مشخص می‌باشد.

Ball bur معمولاً برای ایجاد حفره‌های کوچک در دندان‌ها به منظور پر کردن آن‌ها با موادمخصوص استفاده می‌شوند.

فرزهای دندان

این فرزها از جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند، از جمله فلز، کاربید تنگستن، و الماس.

در دندانپزشکی، از Ball burها برای اصلاح شکل دندان‌ها، حذف ترکیبات اضافی، و ایجاد فضای کافی برای مواد مخصوص پر کردن دندان‌ها، تعمیرات دندانی، و اجرای روش‌های کاشت ایمپلنت استفاده می شود.

فرزهای استوانه ایی یا Cylindrical bur

فرز استوانه‌ای یا Cylindrical bur یک ابزار برش و شبیه استوانه است که دو مدل دارد یکی از آنها نوکی صاف دارد که به آن flat-tipped می گویند و در تراشیدن سطح پرسلن از آن زیاد استفاده می شود.  نوع دیگر آن سر گردی دارد که اسم آن Round-tipped می باشد و مدل نوک تیز که به آن pointed bur گفته می شود.

فرز لابراتوری مخروطی Conical bur

فرزهای مخروطی شبیه فرزهای استوانه ایی هستند که هرچه به سمت بالا پیشروی کرده اند باریک تر شده اند.

این مدل هم دو نوع سری دارد: سری گرد و سری صاف.

این فرزها برای فینیش لاین (تراش زیر لثه ها) بسیار مناسب است.

مته های شعله شمعی یا Flame burs

سری های مدل شعله شمعی برای آماده‌سازی کانال، تاج دندان، پروفیلاکسی، آماده‌سازی اینله و آنله مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مته ها مانند شعله شمع عمل کرده و در فعالیت‌های دندانپزشکی برای ایجاد نور و گرما از آن‌ها استفاده می‌شود.

فرز دیسکی یا چرخشی Wheel Bur

فرز دیسکی یا چرخشی Wheel Bur، یک ابزار برشی است که با دوران دیسک یا چرخش بر روی سطح کار، برش های عمیق ایجاد می کند.  این ابزار از دندانه‌های فلزی یا الماس ساخته شده و انواع مختلفی دارد، مانند: نیزه ایی، فوتبالی، گلابی، چرخی، ونیر، قیف دوبل و شعله ایی

شاید این مطلب برای شما مفید باشد:  عصب کشی مجدد دندان 

رده بندی بر اساس پایه فرزها

در زمینه دندانپزشکی، فرزها یکی از ابزارهای اساسی برای اجرای مراحل مختلف درمانی هستند. این فرزها بر اساس نوع پایه مته‌ای که بر روی آنها نصب می‌شود، به چند دسته‌ تقسیم می‌شوند. در زیر به برخی از فرزهای دندانپزشکی بر اساس پایه مته‌ها اشاره می‌شود:

توربین دندانپزشکی

توربین دندانپزشکی ابزاری حیاتی در دندانپزشکی است. این ابزار با سرعت بالا و وزن کمی که دارد، به دندانپزشکان این امکان را می‌دهد تا به سرعت و با دقت بافت‌های دندانی را حذف کرده و مراحل درمانی را انجام دهند. توربین‌ها دارای آب‌پاش داخلی برای خنک‌کنندگی و حفظ سردی دهان هستند. این ابزارها از سرهای کاری قابل تعویض بهره می‌برند و در حذف پوسیدگی، تمیزکاری، تهیه فراورده‌های دندانی و جراحی‌های دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. سازگاری با تکنولوژی‌های پیشرفته نیز این تجهیزات را به یک ابزار جامع و کارآمد در حوزه دندانپزشکی تبدیل کرده است.

آنگل دندان پزشکی

آنگل در دندانپزشکی به عنوان یک ابزار مهم شناخته می‌شود که برای نظافت و تمیزکاری سطح دندان‌ها و ایجاد صافی در دندان‌های ارتودنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار با سرعت‌ها و اندازه‌های مختلف عرضه می‌شود و قابلیت دسترسی به نقاط دشوار دندانی را داراست. آنگل‌ها  برای حذف ذرات غذایی، پلاک، و رنگدهی‌های سطحی دندان‌ها از اهمیت بسیاری بالایی برخوردارند. این ابزار باعث بهبود بهداشت دهان و حفظ سلامت دندان‌ها در بیماران ارتودنسی می‌شود و به آنها کمک می‌کند تا به شکلی زیبا و سالم دندان‌های خود را حفظ کنند.

هندیس

هندیس در دندانپزشکی به معنای ترکیب و هماهنگی دقیق مواد در تعمیر و بازسازی دندان می‌باشد. این فرآیند شامل استفاده از موادی همچون پوسلن‌ها، کامپوزیت‌ها و سرامیک‌ها است که به دندان‌ها اندازه، شکل و رنگ طبیعی خود را باز می‌گردانند. هندسه دندانپزشکی از تکنیک‌های پیشرفته برای ترمیم نقص‌ها، تغییرات زیبایی و ترمیم‌های کامل استفاده می‌کند. این هنر در ایجاد لبخند‌های زیبا، توازن مناسب بین دندان‌ها و استفاده از متریال‌های مدرن جهت بهبود عملکرد و زیبایی دندان‌ها مؤثر است.

رده بندی براساس زبری و نرمی

رنگ روی نوار مته‌ها مشخص کننده میزان زبری آن‌هاست. سازمان ISO regulatory این کد گذاری را انجام داده و هر رنگ را معرف یک میزان زبری اعلام نموده است. رنگ های پرمصرف بین پزشکان به صورت زیر می باشد:

سفید: فاقدزبری (فوق العاده نرم)

زرد: زبری متوسط

آبی: زبری استاندارد

سبز: زبری درشت

مشکی: فوالعاده درشت

این طبقه بندی در میزان زبری، به دندانپزشکان و  تولیدکنندگان لوازم دندانپزشکی کمک می کند تا به یک زبان مشترک برسند.

سخن پایانی

استفاده از هر نوع مته بستگی به نوع درمان دندان، ویژگی‌های دندان بیمار، و تجربه و ترجیحات دندانپزشک دارد. این تنوع در مته‌ها به دندانپزشکان این امکان را می‌دهد که بهترین ابزار را برای هر مرحله از درمان انتخاب کنند و به تاثیر موثری در کیفیت درمان برسند.