پالپکتومی
درمان دندان‌های شیری
دندان‌های شیری به دندان‌هایی گفته میشود که از حدود شش ماهگی شروع به رویش کرده و از حدود شش سالگی به تدریج با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند.
دندان‌های شیری نیز همانند دندان‌های دائمی از چند بخش تشکیل شده اند:
مینای دندان بیرونی ترین دندان است که سفید رنگ و نیمه شفاف می باشد. مینا سخت‌ترین ماده بدن انسان است و از دندان محافظت می‌نماید. لایه عاج در زیر مینا قرار دارد که نرمتر از مینا بوده و تقریباً زرد رنگ و مات است. بخش مرکزی دندان پالپ نام دارد. پالپ حاوی رگهای خونی و عصبی می‌باشد. رگهای خونی وظیفه انتقال مواد مغذی به دندان را برعهده دارند.
در صورتی که دندان‌های شیری دچار پوسیدگی گسترده شده یا در اثر وارد آمدن ضربه آسیب ببینند، برای نجات دندان و پیشگیری از گسترش عفونت به دندان‌های مجاور باید فوراً درمان صورت بگیرد.
برای درمان دندان شیری ابتدا عکس پرتو ایکس از دندان‌ها گرفته میشود تا دندانپزشک بتواند گستردگی عفونت و آسیب دیدگی را ارزیابی نماید. پس از آن یکی از دو درمان پالپکتومی و یا پالپتومی پیشنهاد میشود.
پالپکتومی چیست؟
گاهی اوقات به پالپکتومی “درمان بخشی از ریشه” گفته میشود. پالپکتومی درمان متداولی در دندانپزشکی است که طی آن تمامی پالپ داخل دندان برداشته میشود. این کار برای کاهش خطر از دست دادن زود هنگام دندان شیری انجام میشود. در صورتی که دندان شیری زودتر از موعد کشیده شود دندان‌ها کج و نامرتب شده و مشکلاتی از نظر جویدن غذا و تکلم نیز ممکن است ایجاد شود. بنابراین پالپکتومی عمل تخلیه پالپ دندان برای پیشگیری از نیاز به کشیدن دندان است.
چه عواملی باعث نیاز به پالپکتومی می‌شوند؟
علت اصلی پالپکتومی عفونت است که در موارد زیر اتفاق می‌افتد:
- پوسیدگی عمیق
- لب پر شدن دندان
- پرشدگی گسترده دندان
- ضربه دیدن دندان و صورت
علائم و نشانه های نیاز به پالپکتومی چیست؟
ممکن است دندان و یا لثه دچار آبسه شود.
در عکس پرتوی ایکس می‌توان عفونت داخل دندان را مشاهده نمود.
تشخیص نیاز به پالپکتومی چگونه است؟
عفونت دندان را به سادگی می‌توان شناسایی کرد چرا که آسیب دیدن پالپ در صورت بروز آبسه (کیسه پر شده با چرک) مشهود میشود. آبسه در نوک ریشه دندان تشکیل میشود. برای تشخیص دقیق از عکس پرتوی ایکس استفاده میشود.
تفاوت پالپکتومی و پالپتومی چیست؟
در پالپتومی تنها بخش مربوط به تاج دندان برداشته میشود. پالپتومی زمانی انجام میشود که هنوز پالپ دندان درگیر نشده است در حالی که پالپکتومی زمانی انجام میشود که پالپ آلوده و عفونی شده است.
پالپکتومی چگونه انجام میشود؟
ابتدا بی حسی تزریق میشود. این کار برای این است که بیمار هیچ دردی در حین درمان احساس نکند. سپس سوراخی در دندانتان میشود تا دندانپزشک به پالپ دسترسی داشته باشد. از طریق سوراخ ایجاد شده محتوای پالپ دندان تخلیه میشود. پس از بازسازی و ضد عفونی محفظة پالپ، با مواد مخصوصی پر میشود. برای محافظت و جلوگیری از عفونت مجدد روکش بر روی دندان قرار می‌گیرد. ممکن است برای کاهش خطر عفونت آنتی بیوتیک تجویز شود.
درمان‌های جایگزین پالپکتومی چیست؟
در صورتی که نمی‌خواهید پالپکتومی انجام دهید، تنها راه جایگزین کشیدن دندان است. اما در صورتی که دندان کودک را بکشید اگر مدت زیادی تا برآمدن دندان دائمی باقی مانده باشد، باید از فضا نگه دار برای حفظ فضای لازم برای بیرون زدن دندان دائمی استفاده کنید. به علت خالی ماندن جای دندان ممکن است دندان‌های مجاور و همچنین دندان فک مقابل از جای خود انحراف پیدا کرده و کج شوند. بنابراین بهترین کار این است که در صورت توصیه دندانپزشک دندان شیری کودک حفظ شود.