منظور از عفونت داخل دندان، التهاب و عفونت پالپ دندان است. پالپ محفظه داخلی دندان است که حاوی رگهای خونی و عصبی می‌باشد (شکل زیر). هنگامی که پالپ دندان دچار التهاب و عفونت می‌شود به این وضعیت پالپیت گفته می‌شود. پالپیت ممکن است برگشت ‌پذیر  یا برگشت نا‌پذیر باشد. به هر صورت پالپیت وضعیتی بسیار دردناک بود و نیازمند درمان فوری می‌باشد.

دندان درد چگونه اتفاق می‌افتد؟

بیرونی ترین لایه دندان که از آن محافظت می‌نماید، مینا نام دارد و در زیر آن لایه عاج قرار دارد. وظیفه مینا محافظت از بافت‌های نرم داخل دندان و به خصوص پالپ در مقابل آسیب ‌دیدگی و عفونت می‌باشد. در صورتی که مینا آسیب دیده و از بین برود، باکتری‌ها می‌توانند به دندان نفوذ کرده و عفونت ایجاد کنند. این وضعیت می‌تواند درد و التهاب ایجاد نماید.

علت این که التهاب باعث درد دندان می‌شود این است که بدن به عفونت و جراحت پاسخ می‌دهد و این پاسخ با ارسال خون و سلول‌های دفاعی بیشتر به ناحیه مورد نظر انجام می‌شود. در سایر بخش‌های بدن این وضعیت مشکلی ایجاد نمی‌کند اما در دندان‌ها به علت محدودیت فضا، وجود خون و سلول‌های بیشتر باعث ایجاد فشار و در نتیجه درد می‌شود. هنگامی که پالپ ملتهب می‌شود و بدن تلاش می‌کند با عامل آن مبارزه نماید، فشاری که در این ناحیه ایجاد می‌شود درد خفیف تا شدید ممکن است ایجاد نماید.

 

• پالپیت برگشت ‌پذیر

همان طور که از نام آن پیداست، این وضعیت برگشت ‌پذیر  است. به این معنی که در صورتی که عامل ایجاد کننده درد برطرف شود، وضعیت بهبود می‌یابد. معمولاً پالپیت برگشت ‌پذی  درد خفیفی ایجاد می‌نماید. ممکن است هنگام خوردن غذاهای خیلی سرد، تنفس هوای سرد یا جویدن غذا احساس درد داشته باشید.

برخی موارد پالپیت برگشت ‌پذیر عبارتند از پوسیدگی دندان که هنوز به عصب نرسیده است، فرسایش مینای دندان، سوراخ کردن استخوان توسط دندانپزشک هنگام آماده کردن دندان برای روکش یا پرشدگی، شکستگی لایه مینا یا تراشیدن ریشه دندان در حین جرم‌گیری عمیق.

روش‌های درمان پالپیت برگشت ‌پذیر  عبارتند از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان‌شویه برای کمک به معدنی زایی مجدد دندان. در واقع درمان اصلی این وضعیت شناسایی علت التهاب و برطرف کردن آن است.

 

• پالپیت برگشت نا‌پذیر

پالپیت برگشت نا‌پذیر التهاب شدید پالپ دندان است که ممکن است پس از پالپیت برگشت ‌پذیر و عدم برطرف کردن عامل آن، اتفاق بیفتد.

دلایل ایجاد پالپیت برگشت نا‌پذیر به صورت زیر است:

• پوسیدگی یا خالی شدن ناحیه بسیار نزدیک به پالپ
• افزایش جریان خون به پالپ یا کاهش آن در اثر درمان ارتودنسی یا وارد آمدن ضربه آن
• پوسیدگی عمودی بسیار عمیق که از مینا عبور کرده و به پالپ رسیده است

پالپیت برگشت نا‌پذیر ممکن است همراه با درد شدید بوده و یا اصلاً هیچ علامتی نداشته باشد. ممکن است با کمترین تغییرات دمایی در دهان مانند خوردن غذاهای هم دمای اتاق، احساس درد داشته باشید. درد دندان ممکن است طول بکشد. در صورتی که با خوردن غذای بسیار سرد دچار دندان درد می‌شوید و درد آن بیشتر از 10 ثانیه طول می‌کشد ممکن است دچار پالپیت شده باشید.

تنها راه درمان این نوع پالپیت، درمان ریشه (عصب ‌کشی) و یا کشیدن دندان است. عصب‌ کشی درد را آرام می کند چرا که دندانپزشک بخش‌های ملتهب و عفونی پالپ را تخلیه نموده و دندان را با مواد مخصوصی به نام گاتاپرچا پر می‌کند. اگر چه این کار فشار و درد را برطرف مینماید اما در صورتی که آسیب ‌دیدگی دندان خیلی زیاد باشد تنها راه درمان کشیدن دندان است.

توجه داشته باشید که پالپیت خواه برگشت پذیر باشد خواه برگشت‌ناپذیر، می‌تواند وضعیتی بسیار دردناک باشد. به هر صورت هنگامی که درد دندان را تجربه می‌کنید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.